Амыдыралдың дески эвес, ыргак-дагыр оруктарынга айыыл-халаптыг, аарыг-аржыктыг, өлүм-чидимниг муңгаранчыг хүннер турар. Ону чон «кара хүннер» деп адап чаңчыга берген. Шак ынчан чүнү канчаптар бис? Ол «кара хүннерни» канчап чурттап эрттер бис?
Ындыг берге, шыдажыр арга чок аарышкы-човулаңныг үеде карааның суун ижип тура, алгап-йөрээшкинни тып алыр улус тургулаар. Олар ажыг-шүжүгнү, аарыг-аржыкты, човулаңны ажып эртип тура, ол бергелерден чуртталганың утказын билип, чүүден-даа үнелиг чүвени эскерип, медереп билгеш, эки-бакты деңге хүлээп алыр. Ындыг улустуң бирээзи Библияның бир маадыры Давид хаан. Ол Дээрги-Чаяакчыга мынчаар ырлаан: «Сенден күш кирип ап турар, Сээң өргээңге чедер орук дугайында бодап турар улус амыр-чыргалдыг. Олар ыы-сыы шынаазы-биле эртип бар чыткаш, аңаа суг бажын ажыдыптар, чаъс ону ачы-буян-биле хөме аптар» (Ыр. 83:6-7). Ынчап кээрге, берге байдалга таварышкан санывыста, бодувуска болгаш чоок улузувуска хамааржыр, амыдыралга ажыктыг кандыг-ла бир өөредигни билип алыр ужурлуг бис. Кандыг арга-биле?
Бурганга шынчы бараан болуп чоруур, караа көрбейн барган Уильям Мун: «Бурганым, согур болур талантыны Сенден хүлээп ап тур мен. Ону Сеңээ баргыжемге чедир шын ажыглап, Сээң берген талантыңны артыкшылдыг эгидер Кандыг-бир арга-биле карааның катап көре бээрин дилевейн, харын-даа аңаа чөпшээрешкен. Согур-даа болза, ам-даа бараан болурунга өөредирин Бургандан дилээн. Бурган ооң мөргүлүнге харыылаан. Аңаа согур улус өөрениринге херектиг үжүктерни кылып, тургузарынга Бурган дузалаан. Ооң ачызында муң-муң караа көрбес, согур улус Бурганның Сөзүн номчуп эгелээн. Оларның дыка хөйү Иисус Христостуң камгалалын алган.
Берге байдал үезинде – ыы-сыы шынаазын эртип бар чыда, боттарынга алгаг-йөрээшкинни тып алган улустуң чижектери Библияда кайы-көвей. Оларның бирээзинге Иаковтуң оглу, Иосифтиң амыдырал-чуртталгазы хамааржыр.
Иосиф ыы-сыы шынаазынга үр-ле чоруп келген. Ол баштай чаг иштинде бүүрек дег, ачазының ынакшылынга бүргедип алгаш чораан. Ынчалза-даа акыларының Иосифке адааргаан сеткили каржы, мелегей чорукка чедирип, ону өске чуртче кул кылдыр садыпкан. Ынчангаш ооң чаг иштинде бүүрек дег, эрге-чассыг чуртталгазы хенертен шуут-ла кулдуң овур-хевиринче шилчээн. Кул кижини садып-саарып, эттеп-соп, өлүрүп-чидирип, канчап-даа болур — ээзиниң эргези. Ол анаа-ла эт-сеп дег болу берген.
Иосиф Бурганга: «Мен Сеңээ шынчы чордум. Бачыт кылырын-даа кү-зеведим. Сени каар-даа дивээн мен. Чүге мени кулданыгже саттырыптың? Чүге, Дээрги-Чаяакчы!» деп хыйланып болур турган. Ынчалза-даа аас-кежик бооп, ол ынча дивээн. Дыка хөй куду көрүүшкүннү, дорамчылалды көрүп тургаш-даа, ол Бурганга бүзүрелин ышкынмаан.
Эргим ха-дуңма! Янзы-бүрү шылгалдаларны эртип тура, Дээрги-Чаяакчыга бердинген, шынчы сеткилин кадагалаарынче чүткүүрү чугула. Чүге ооң ынчаар болу бергенин истеп, сүрүп, буруулуг кижини дилевейн, Бурганның соондан тура дүшпейн чоруп орар ужурлуг бис. Иосиф акыларынга хамаарыштыр чүрээнге хомудал шыгжаваан. Бир эвес ол хомудаан болза, сагыш-сеткил аарыынга алзып, ажыг-шүжүүнден өлүр турган. «Кандыг-даа байдалда Бурганга шынчы болур!» — деп, Иосифтиң амыдырал-чуртталгазының кыйгырыы ындыг турган.
Чамдыыңар бөгүн ыы-сыы шынаазында чоруур чадавас силер. Ха-дуңма, хамыктың мурнунда Бурганга шынчы арттарыңарны бодап, мөргүп, тейлеңер! Бир эвес ынчаар тейлээр болзуңарза, кажан-даа хомудавас силер. Бергелерден адырлып алырын дилевеңер, ол таварылгада аштырыышкынга таваржы берип болур. Кандыг-даа таварылгада, Бурганга шынчыңарны кадагалаңар! Иосифтиң шынчы чоруу дээш Бурган ону шаңнаан. Ооң карааның чажын Бурган алдарже шилчидипкен. Бурган кул кижини фараоннуң соонда бүгү чурттуң ийи дугаар кижизи кылып каан. (Египет чер кырынга, ол үеде эң күштүг күрүне турган). Кижи бодаарга ол шуут болдунмас чүве ышкаш, ынчалза-даа ол езулуг шын болган барымдаа-дыр. Ол дугайын Библияда мынчаар бижээн:
«Иосиф акыларынга: «Бээр чедип келиңер» — дээн. Олары чоокшулап чедип кээрге: «Мен силерниң Египетче садып чорудупкан дуңмаңар Иосиф-тир мен. Ынчалза-даа силер ам муңгараваңар, мени бээр садыпканыңар дээш боттарыңарны чектевеңер. Чүге дээрге Бурган мени силерниң амы-тыныңарны камгалазын дээш бээр чорудупканы ол-дур. Ийи чыл дургузунда чуртта аш-чут чоруп турар-дыр. Ам-даа беш чыл иштинде үнүш-дүжүт чок чылдар болур. Силерниң салгалыңар чер кырынга онча-менди артсын дээш, силерге өндүр улуг камгалал турзун дээш, Бурган мени бо черже силерни мурнай чорудупканы ол-дур. Силер эвес, а Бурган мени бээр эккелгеш, мени фараоннуң бажын билир кижизи – ооң бүгү ордузунуң эргелекчизи, бүгү египет черниң чагырыкчызы кылып кааны ол-дур» (Эге дөс 45:4-8).
Бурганга бүзүрел болгаш шынчы чорук шенелделер үезинде тодараттынар. Ынчан Иисус Христоска кандыг хамаарылгавысты билип алыр бис. Чамдыкта чүге ындыг бергезин билири берге-даа болза, Бурганның Сөзүнге бүзүрээр ужурлуг бис. Римчилерге чагаада (8:28) мынчаар бижээн: «А бис билир бис: Бурганга ынак, Ооң бодалын езугаар кыйгырткан улуска шупту чүве ачы-буянныг боорунче угланган боор».
Акыларының чүге аңаа хөңнү чогун, чүге ол кул апарганын, чүге ол кара-бажыңче кире бергениниң чылдагаанын Иосиф билбес турган. Бодунуң Чаяакчызынга бердинген ол кижи: «Бурган мени бээр чорудупкан» деп чугаалаан. Ол ынчаар чугаалааны-биле ыы-сыы шынаазынга чорааш, алгаг-йөрээшкинниң үнер дөзүн ажыдып алганы ол. Дээрги-Чаяакчы Бодунуң шынчы чалчазы Иосифти дамчыштыр бүгү Израиль чонну камгалаан. Иосиф чуртталгазының төнчүзүнде акыларынга: «Силер меңээ удур багай чүвени бодап кылдыңар. Ынчалза-даа Бурганның бодалы-биле дыка хөй кижилер бо хүнде дириг артсын дээш, силерниң багай херээңер эки талаже угланы берген-дир» (Эге дөс 50:20) деп чугаалаан. Бо ыы-сыы шынаазының төнчүзү, бүдүн аймак-сөөк чонга алгаг-йөрээшкинни эккелген.
Кара булуттуң хенертен диргелгеш, чаай каапкаш, аязып, катап хүннеп келири дег, «кара хүннерниң» соонда, Бурганның алгаг-йөрээшкини чедип келир. Ынчангаш ону кажан-даа утпас болзуңза эки, эргим өңнүк!
Бир эвес ыы-сыы шынаазынга чоруп ора, Бурганга ынаныжың, бүзү-релиң чидириптер болзуңза, алгаг-йөрээшкиниң чидирип алыр сен. Ындыг кижи дугайында Библиядан бир чижек: «Ахитофел бодунуң сү-мези күүсеттинмээн боорга, элчигенин мунгаш, бодунуң хоорайында бажыңынче чана берген. Ол ажыл-херээн аайлап-башкарып кааш, моңнуп өлү берген. Ону адазының чевег-куйунга орнукшудуп каан чү-ве-дир» (2 Хаан 17:23). Ахитофел бодун өрү көрдүнүп, Бурганга бүзүрели чок болганы-биле амы-тыныга четтинген.
Кандыг-даа таварылгада Бурганче көрнүп, Аңаа ынанып, бүзүрээр болзувусса алгаг-йөрээшкинни алырывыс чайлаш чок. Ыы-сыы шынаазын эртип келирге, алдын хүннүң херелдери саарлып бадып турар, кайгамчык чараш шынааны Бурган белеткеп каан.
Виктор ТАНЦЮРА,
Киев хоорайда пастор.
Олча Ондар очулдурган.
